Μπότσιου Κωνσταντίνα

ΤΕΛΟΣ ΕΠΟΧΗΣ
	Μπότσιου Κωνσταντίνα Aναπληρώτρια Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Πελοποννήσου
Οι φετινές προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ σηματοδοτούν ένα τέλος εποχής στη διεθνή οικονομία, αλλά και στη διεθνή πολιτική.
Η διάχυτη αίσθηση της μετάβασης βαθαίνει το ρήγμα ανάμεσα στο μήνυμα της «συνέχειας» και στην πρόσκληση για «αλλαγή» που εκπροσωπούν ο Τζον Μακ Κέιν και ο Μπάρακ Ομπάμα αντίστοιχα.
Το δίπολο «συνέχεια - αλλαγή» δεσπόζει στον πόλεμο του Ιράκ. Ο Μακ Κέιν ορίζει ρευστές προθεσμίες για την αμερικανική απεμπλοκή, επενδύοντας ακόμα στη στρατηγική δικαίωση των ΗΠΑ. Ο Ομπάμα προβλέπει σαφές χρονοδιάγραμμα στρατιωτικής εκκένωσης ως το μοναδικό έντιμο συμβιβασμό. Αν η διαφαινόμενη ήττα στο Ιράκ απορρίπτεται από τον Μακ Κέιν ως στρατιωτικά και ηθικά απαράδεκτη, η προθυμία του Ομπάμα να χειριστεί το Ιράν όχι μόνο με μαστίγιο αλλά και με καρότο, προτείνοντας διαπραγματεύσεις χωρίς προϋποθέσεις, καταγγέλλεται ως εθνικά επικίνδυνη επιπολαιότητα. Στο σχέδιο Ομπάμα για λελογισμένη ενίσχυση του αφγανικού μετώπου ο Μακ Κέιν αντιπροτείνει τη μεγέθυνση των αμερικανικών και νατοϊκών δυνάμεων. Μικρότερη απόσταση χωρίζει τους υποψηφίους ως προς την αραβο-ισραηλινή διαμάχη και το πρόβλημα της τρομοκρατίας. Σε ό,τι αφορά στην Αφρική, τη συνέχιση μεγάλων ανθρωπιστικών προγραμμάτων επιβεβαιώνει πειστικότερα το στρατόπεδο των Δημοκρατικών. Στον απόηχο του πολέμου της Γεωργίας, η οξύτατη νεοσυντηρητική πολεμική του επιτελείου του Μακ Κέιν εναντίον της Ρωσίας του Βλαντιμίρ Πούτιν προσκρούει στην προσεκτική στάση του Ομπάμα και στο διαδεδομένο αμερικανικό σκεπτικισμό για το αν ορθώς επελέγη η μεταψυχροπολεμική συμπίεση της Ρωσίας ανάμεσα σε άλλες δυνατές εκδοχές της «νέας τάξης πραγμάτων».
Όπως στα εσωτερικά ζητήματα, ο Ομπάμα κωδικοποιεί τη διεθνή πολιτική με βάση ένα θεμελιώδες στοιχείο «χαρακτήρα»: την πεποίθησή του οι ΗΠΑ πρέπει να βελτιώσουν τον τρόπο προσέγγισης της «άλλης πλευράς». Δίνοντας έμφαση στην κατανόηση των «άλλων» και στον αυθεντικό διάλογο με βάση σύγχρονα διακυβεύματα, διαφοροποιείται ριζικά από την ιεραρχική αυστηρότητα του Μακ Κέιν.
Θεωρητικά, αυτό συνεπάγεται ενεργότερη αμερικανική συμμετοχή σε διεθνείς οργανισμούς, αναζωογόνηση της νατοϊκής ενότητας, επαναπροσέγγιση με τη Ρωσία και αντιμετώπιση παραμελημένων θεμάτων (πυρηνικοί εξοπλισμοί, ανθρώπινα δικαιώματα, περιβάλλον).
Η Ευρώπη και ειδικότερα χώρες με εκκρεμότητες, όπως η Ελλάδα (Κυπριακό, Σκοπιανό), επιζητούν ιδίως σε περιόδους αβεβαιότητας ενισχυμένη συνεργασία με την Ουάσιγκτον. Το αμερικανικό δίλλημα «συνέχεια» ή «αλλαγή» μάς αφορά κυρίως για το ποιοτικό περιεχόμενο που θα προσδώσει το εκλογικό αποτέλεσμα στην αδήριτη διεθνή πρωτοκαθεδρία των ΗΠΑ σε σύγκριση με τη μονολιθική ηγεμονική πολιτεία της απερχόμενης προεδρίας.